Het geluidsniveau van uw zwembadinstallatie verlagen

‘Zwembad’ betekent ontspannen in een omgeving die over het algemeen rustig moet zijn. Het water moet wel worden gefilterd; dit filtratiesysteem maakt onvermijdelijk lawaai. Dat betekent geluidsoverlast voor u en uw buren. Gelukkig bestaan er verschillende oplossingen om daar iets aan te doen, vooral als uw zwembad van meet af aan goed ontworpen is.

• Wat is ‘lawaai’?
• Waar komt geluidsoverlast door een zwembad vandaan en hoe kan het worden verholpen?
  • Oplossingen voor lawaai van de filterpomp en warmtepomp
  • Oplossingen voor lawaai van het hydraulische systeem
• Hoe de geluidsoverlast van uw zwembad verminderen: een overzicht

Wat is ‘lawaai’?

In documentatie wordt het geluidsniveau van een toestel vaak uitgedrukt in decibels (dB) op 1 of 10 meter. Dit is echter de geluidsdruk (het lawaai dat we horen en voelen), die is veel minder dan het geluidsvermogen van het toestel (het lawaai dat rechtstreeks wordt geproduceerd door een machine).

Het geluidsvermogen moet nu al worden vermeld op machines voor buitengebruik, volgens de Europese Richtlijn inzake Geluidsemissie door apparatuur voor buitengebruik, maar nog niet op zwembadapparatuur. Er is dus vaak verwarring tussen druk en vermogen. Niet zelden wordt men verrast door het lawaai dat een machine eigenlijk produceert na de installatie ervan.

Tot slot zeggen de decibels niets over de frequenties van de geluidsemissie van het toestel. Lage frequenties zijn voelbaar op lange afstanden, omdat ze zich gemakkelijk verspreiden in vaste stoffen. Ze worden gestopt door elastische en zware materialen, zoals geladen silicone of geplastificeerde pvc-massa.

Hoge frequenties zijn gemakkelijk te stoppen, maar zijn vaak storender: ze worden gestopt met geluiddempende materialen zoals schuim.

‘Lawaai’ is dus een complex verschijnsel. Het is nuttig om minstens de fysica erachter te begrijpen om het zo goed mogelijk te beheren: zonder te vergeten dat ieders persoonlijke gevoeligheid ook nog een rol speelt in hun perceptie.

Waar komt geluidsoverlast door een zwembad vandaan en hoe kan het worden verholpen?

Afgezien van het gespat en geschreeuw van kinderen die vrolijk in het zwembad in het water springen, zijn er verschillende geluidsbronnen:

• hydraulisch: het geluid van water dat door het filtratiesysteem stroomt;
• aeraulisch: het geluid van de ventilator van de filterpomp en de warmtepomp;
• mechanisch: het geluid van de lagers van de filterpomp bijvoorbeeld;
• elektrisch: het gezoem van een transformator.

Om geluidsoverlast aan te pakken, moet u eerst weten waar het vandaan komt. Dat zal immers de aanpak ervan bepalen.

Doorgaans zijn er twee geluidsbronnen bij een zwembad: de pompen (filtratie en warmte) en de hydraulische kring.

Oplossingen voor lawaai van de filterpomp en warmtepomp

De filterpomp en warmtepomp (WP) zijn de twee toestellen die onvermijdelijk geluidshinder veroorzaken in de omgeving van het zwembad: daarom moeten systematische voorzorgsmaatregelen worden genomen, om die hinder zoveel mogelijk te beperken.

Verwijder holle steunen

De pomp hogerop zetten zodat ze niet onder water staat in geval van een lek, is een gangbare praktijk. Holle steunen moeten echter worden vermeden, omdat ze als een klankkast werken en het geluid van de pomp versterken. Als u installaties hogerop wilt zetten, gebruik dan een massieve steun.

Gebruik trilrubbers of trillingsdempende matten

Trilrubbers zijn rubberen blokken die onder het toestel worden geplaatst. Ze voorkomen dat trillingen en dus lage frequenties worden overgedragen. Deze frequenties kunnen zeer onaangenaam zijn wanneer de technische ruimte zich in de kelder van het huis bevindt, van waaruit ze zich door het huis verspreiden. Een trillingsdempende mat, vergelijkbaar met de matten die onder wasmachines worden geplaatst, kan hetzelfde absorberende effect hebben.

Installeer een pomp met variabele snelheid

Holle steunen verwijderen en de pomp isoleren van de grond zijn goedkope en praktische oplossingen, maar de beste oplossing om geluidsoverlast te beperken is nog altijd de installatie van een pomp met variabele snelheid, vooral wanneer de toestellen zich vlak bij gevoelige plekken bevinden (bijvoorbeeld in een garage onder een slaapkamer).

Zoals uitgelegd in ons artikel over pompen met variabele snelheid, regelen ze hun snelheid volgens de filtratiebehoeften van het zwembad. Vooral ’s nachts maken ze daarom vrijwel geen geluid; dan draaien ze aan lage snelheid omdat er niemand in het zwembad zit.

Belangrijk om te vermelden is dat een isolerende bak rond de filterpomp een slecht idee is! De motor van het toestel moet kunnen koelen: met een isolerende bak zal hij vaak oververhitten, waardoor hij veel minder lang zal meegaan.

Installeer de warmtepomp op de juiste plaats

Een warmtepomp heeft zoveel mogelijk ruimte errond nodig, omdat ze calorieën uit de omgevingslucht gebruikt om het water in het zwembad te verwarmen. Die ‘caloriearme’ en dus koude lucht wordt weer uitgestoten.

Het beheer van het bij dit proces geproduceerde lawaai is vooral afhankelijk van de fabrikant van de warmtepomp. Hij kan geluidsisolatie op elk paneel van de bak aanbrengen of de compressor isoleren met een ‘kap’.

Net als bij een filterpomp moet het isoleren van de warmtepomp in een bak worden vermeden. Meer nog, voor zijn verwarmend effect heeft het toestel ook zoveel mogelijk lucht nodig! Een bak zou de uitgestoten koude lucht alleen maar vasthouden, wat volkomen nutteloos is voor de goede werking van de warmtepomp.

Ook heeft de plaats waar de pomp wordt geïnstalleerd een echte invloed op de geproduceerde geluidsoverlast. Om resonantie tot het minimum te beperken, moet een installatie te dicht bij een muur, in een hoek of onder een (af)dak bijvoorbeeld worden vermeden. Idealiter wordt de warmtepomp op 1 meter van de muur geplaatst, omgeven door planten die hoge frequenties efficiënt zullen absorberen.

Het is ook verstandig om de voorzijde van de pomp, die lawaai maakt en waar koude lucht uit komt, niet naar het zwembad te richten.

Tot slot wordt een warmtepomp vaak op een betonnen plaat geïnstalleerd: ook in dit geval moet u eraan denken om trilrubbers te gebruiken die voorkomen dat trillingen zich verspreiden naar de tuin en de woning.

Een ‘full inverter’-warmtepomp installeren

Net als een filterpomp met variabele snelheid past een ‘full inverter’-warmtepomp de frequentie van de elektrische stroom aan om zijn compressor en ventilator aan verschillende snelheden te laten draaien en regelt ze haar vermogen op basis van de watertemperatuur.

Bij het begin en einde van het seizoen moet zo’n pomp veel werken om de temperatuur te verhogen en op peil te houden: energie wordt vooral bespaard tijdens warme perioden, wanneer de pomp minimaal kan draaien om de temperatuur van het zwembad op peil te houden.

En wanneer de snelheid wordt verlaagd, neemt het geluid natuurlijk ook af, vooral ’s nachts, dankzij de programmeerbare nachtmodus van de ‘full inverter’-pompen. Het toestel wordt dan zo stil dat het geen hinder veroorzaakt.

Oplossingen voor lawaai van het hydraulische systeem

Tot slot kunnen leidingen ook lawaaierig zijn als ze de verkeerde afmetingen hebben. Te veel drukval bij het aanzuigen, leidingen met een te kleine diameter en te krappe bochten kunnen cavitatie veroorzaken, een verschijnsel dat een typisch, zeer lawaaierig gerammel veroorzaakt (microbubbels die imploderen wanneer ze onder druk komen te staan).

Dit verschijnsel kan zich ook voordoen na de pomp, in filterkleppen waar veel van richting wordt veranderd: als het water daar te snel circuleert, zal ook cavitatie optreden.

Jammer genoeg is de heraanleg van de hydraulische kring de enige echte oplossing in deze gevallen. Omdat de ontwerpfase het belangrijkst is voor de goede werking van een zwembad, moet voor de juiste doorgangssnelheden worden gezorgd (vooral bij het aanzuigen, idealiter 1,5 m/s) om hydraulisch lawaai tot het minimum te beperken.

Hoe de geluidsoverlast van uw zwembad verminderen: een overzicht

Om het lawaai van de zwembadvoorzieningen zoveel mogelijk te beperken, moet aandacht worden besteed aan de ontwerpfase. We zouden bijvoorbeeld geneigd zijn om de technische ruimte zo ver mogelijk van het zwembad te plaatsen om de machines niet te horen: een te grote afstand vergroot echter de kans op cavitatie, met een zeer luid, nog storender lawaai tot gevolg.

Alles is dus een kwestie van evenwicht: een hydraulische kring met de juiste afmetingen, afstanden die rekening houden met het waterdebiet en drukverliezen voorkomen, naast toestellen die op trilrubbers worden geïnstalleerd en indien mogelijk worden omgeven door planten, bieden de beste garantie op een zo stil mogelijk zwembad.